Financieel jaarverslag 2021

Voorwoord

Tijdens het schrijven van mijn voorwoord vorig jaar was ik te optimistisch over het verloop van de coronacrisis en gedurende het verslagjaar 2021 heeft iedereen nog veel hinder ondervonden door de beperkingen en de noodzaak van beschermende maatregelen. Gelukkig hebben we wel – weliswaar verlaat - een Algemene Vergadering kunnen houden en is Fonds 1815 actief geweest op vele fronten. Terwijl ik nu terugblik op 2021 wordt de vreugde over het geleidelijk verdwijnen van alle beperkingen overschaduwd door de gebeurtenissen in Oost-Europa. De Russische inval in Oekraïne brengt herinneringen terug aan eerdere oorlogen in Europa en aan de verschrikkelijke gevolgen van iedere gewapend conflict, vooral voor de burgerbevolking. Forse inflatie, stijgende energieprijzen en grote stromen vluchtelingen zijn slechts voorbodes van een naar alle waarschijnlijkheid langdurige ontwrichting van onze samenleving. De doelstelling van Fonds 1815 blijven onverminderd overeind en we zullen de nodige steun blijven geven aan die doelgroepen die in onze statuten zijn genoemd.

In het verslagjaar is het aantal steunaanvragen gestegen van 58 in 2020 naar 67, een lichte stijging maar aanzienlijk minder dan in 2019. Opvallend is de toename van het aantal aanvragen voor actief dienend personeel van onze krijgsmacht van 18 naar 31, waarbij de gemiddelde leeftijd van de aanvrager steeds lager lijkt te worden. De toename is te danken aan de nauwe en verbeterde samenwerking met het Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk (DCBMW) van defensie. Het aantal aanvragen om te ondersteunen bij schuldsaneringen is slechts licht gestegen met een lager gemiddeld bedrag dan bij de aanvragen in 2020. Dat wordt voor een deel veroorzaakt door steunaanvragen voor het verstrekken van giften waarbij zichtbaar is dat steeds hogere bedragen worden gevraagd. In een aantal gevallen wordt met het toekennen van een gift de te saneren schuld kleiner en daardoor sneller oplosbaar. De extra aandacht die defensie zelf heeft gegeven aan schuldenproblematiek bij haar medewerkers heeft op een positieve manier bijgedragen aan de bekendheid van de militaire fondsen. Vijf van de aanvragen waren afkomstig van onze eigen districtsfunctionarissen; het is altijd een goed teken als aanvragers de weg naar ons eigen netwerk kunnen vinden. Dat vraagt een voortdurende investering in het lokale netwerk van veteranenontmoetingsplaatsen of militaire locaties. Mijn rondgang langs de districten is helaas niet doorgegaan, maar is zeker niet van de agenda. Mijn streven is dit te realiseren in het tweede deel van 2022.

Een bijzonder moment in het afgelopen jaar was de kleine ceremonie waarbij de Stichting “Eereschuld en Dankbaarheid” is opgeheven en haar rechten en verplichtingen zijn overgenomen door Fonds 1815. Dat gebeurde tijdens de Algemene Vergadering op dinsdag 19 oktober op de Zwaluwenberg in Hilversum. Gelukkig kon dit plaatsvinden in het bijzijn van het volledige bestuur van beide stichtingen, de voorzitters van de andere bij de Gezamenlijke Militaire Fondsen aangesloten fondsen en een groot aantal districtsvertegenwoordigers. Ik wil ook op deze plaats het bestuur van de Stichting “Eereschuld en Dankbaarheid” bedanken voor de waardevolle en integere wijze waarop zij 80 jaar lang op de bres zijn gesprongen voor de slachtoffers en nabestaanden van de gevechten in de Meidagen van 1940 in Nederland. Tijdens de bijeenkomst heb ik beloofd dat wij hun werk zullen voortzetten zolang de begunstigden van dat fonds het nodig hebben; ik herhaal dat ook hier weer!

Ieder jaar probeer ik een verhaal uit de praktijk zodanig te beschrijven dat de herkomst niet is te herleiden naar de begunstigde zelf, maar dit jaar maak ik graag een uitzondering. Vanuit Regio Noord kwam het verzoek een van de uit Afghanistan gevluchte tolken te ondersteunen. Zijn situatie was in zijn geboorteland onhoudbaar geworden omdat hij jarenlang onze militairen had bijgestaan in hun contacten met de lokale bevolking, een onmisbare rol die uiteraard door het huidige bewind daar als een ernstig misdrijf wordt beoordeeld, met alle risico’s voor de tolk en zijn gezin. Zonder aarzeling is met dit verzoek ingestemd omdat we in onze statuten hebben staan dat we degene die onze krijgsmacht actief hebben ondersteund ook bijstaan wanneer zij steun nodig hebben. Toen ging het vooral om zeelieden van de koopvaardij, maar de parallel met de tolken van nu is makkelijk te trekken. Ik gebruik dit voorbeeld om duidelijk te maken dat altijd ruimhartig naar de aanvraag wordt gekeken en dat initiatief vanuit de districten hoog wordt gewaardeerd.

Vaak krijg ik de vraag welke criteria de kleine commissie van Fonds 1815 hanteert om te komen tot een toekenning van een aanvraag en mijn antwoord daarop is altijd hetzelfde. Er bestaat geen lijst met criteria, maar voor mij staat centraal of onze steun in de vorm van een gift of een renteloze lening bijdraagt aan een structurele oplossing van het onderliggende probleem. Uiteraard is dat niet altijd helemaal voorspelbaar, maar er wordt bijvoorbeeld gekeken of schuldhulpverlening kan worden ingeschakeld en of maatschappelijke hulp aanwezig is. Een van de positieve resultaten van het overleg met defensie over de schuldenproblematiek is dat budgetbegeleiders worden opgeleid waarop ook de fondsen een beroep kunnen doen. De veteraan waarover ik in het jaarverslag van 2019 schreef is op die manier geholpen. De gemeente heeft schuldhulpbegeleiding geregeld, we hebben de weg terug gevonden naar maatschappelijk werk van defensie, in 2020 is hij bij een van de aangesloten partijen van het Landelijk Zorgsysteem Veteranen (LZV) in behandeling geweest en nu zijn de eerste stappen gezet naar een nieuwe baan. Ik realiseer mij dat dit veel verder gaat dan van Fonds 1815 mag worden gewacht maar het geeft aan de andere kant veel voldoening als onze steun de aanzet is tot een  volledige terugkeer in de maatschappij.

Een belangrijk voordeel van het jaarlijks terugkijken op alle gebeurtenissen en activiteiten van het fonds voor het schrijven van dit voorwoord is dat steeds opnieuw duidelijk wordt dat we nog steeds een onmisbare schakel zijn voor alle partijen die een beroep op ons doen. Datzelfde gevoel ervaar ik ook als we in onze bestuursvergaderingen terugblikken op alle aanvragen van de achter ons liggende periode; dat is immers de corebusiness van Fonds 1815. Het vervult mij met trots als ik zie welke steunaanvragen zijn behandeld, welke keuzes door de kleine commissie zijn gemaakt en wat wij hebben kunnen betekenen voor de aanvragers. Bovendien zie ik hoe de samenwerking met de andere fondsen steeds beter wordt, veel steunaanvragen worden in gezamenlijke aanpak opgelost en dat maakt de kans op een structurele oplossing nog groter. We zijn weliswaar meer dan 200 jaar oud, maar nog steeds bezig met verbetering van onze steunverlening en de samenwerking met alle andere betrokken partijen. Mede dankzij de inzet van iedereen die betrokken is bij Fonds 1815 - in welke hoedanigheid dan ook - kunnen we die onmisbare schakel blijven.

Voorzitter Fonds 1815
Lex Oostendorp
Luitenant-generaal b.d.

Activiteiten in 2021

Het bestuur vergaderde op 9 maart, 7 oktober en 10 november 2021 in of vanuit het Stadsarchief “De Bazel” te Amsterdam. Covid-19 maakte “De Bazel” op 9 maart beperkt toegankelijk waardoor alleen voorzitter, eerste penningmeester en administrateur fysiek ter vergadering aanwezig waren; de overige bestuursleden namen van huis uit deel via een video - zoom verbinding. In oktober en november vonden de vergaderingen weer op de gebruikelijke wijze plaats.

De 202-de  Algemene Vergadering van Fonds 1815 zou aanvankelijk op 10 juni 2021 plaatsvinden op de “Zwaluwenberg” te Hilversum, maar werd n.a.v. corona - restricties uitgesteld tot 19 oktober 2021. Naast de voorzitter waren vijf bestuursleden aanwezig, de vicevoorzitter was verhinderd. Tevens waren er vijf  districten vertegenwoordigd, district Zuid - Oost had zich afgemeld.

Met een kleine ceremonie  - in het bijzijn van bijna het volledige bestuur van beide stichtingen en de voorzitters van de vier andere bij de Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF) aangesloten fondsen - is de Stichting “Eereschuld en Dankbaarheid” opgegaan in Fonds 1815 met overname van haar rechten en verplichtingen.

Het aantal steunaanvragen is toegenomen in 2021, waarbij een stijging waarneembaar is van het aantal ontvangen steunaanvragen van het Bedrijfsmaatschappelijk Werk Defensie.

Fonds 1815 mocht zes keer een schriftelijke dankbetuiging van een aanvrager ontvangen.

De reserve ritmeester A. Mansour trad toe als tweede penningmeester van het bestuur.

De voorzitter - tevens in zijn functie van voorzitter van de GMF - bracht op tal van plaatsen de militaire fondsen en de veteranen onder de aandacht o.a. bij de redactie van het blad “Checkpoint” en in een interview met “OpLinie”, in december 2021.

Hij voerde gesprekken met de (nieuwe) directeur van het Nederlands Veteraneninstituut, nam deel aan een overlegreeks met Defensie-autoriteiten over de schuldenproblematiek bij het personeel van Defensie en overlegde met het Employability Centrum van Defensie over de mogelijkheid om begunstigden van Fonds 1815 die zonder werk zitten te bemiddelen.

Daarnaast sprak hij met het interim-bestuur van de BNMO en voerde gesprekken over de invulling van nieuwe bestuursfuncties binnen Fonds 1815 en over de opvolging van de administrateur.

Vicevoorzitter en eerste penningmeester vormen samen met de medisch adviseur de “kleine commissie”.

Deze komt regelmatig, fysiek of digitaal, bijeen, beoordeelt op instigatie van de administrateur de nieuwe individuele steunaanvragen aan de hand van de daartoe gestelde richtlijnen en besluit tot steunverlening door gift of renteloze lening voor een structurele oplossing van het onderliggende probleem. Vervolgens rapporteert de commissie over de besluiten aan voorzitter en bestuur.

Voorzitter en bestuur zijn verheugd over de verjonging binnen de Districtscommissies Oost en Zuid-Oost, en moedigen ook de andere regio’s aan tot verdere verjonging. De voorzitter benadrukt ook dit verslagjaar de belangrijke taak van allen om  bij voortduring meer aandacht te geven aan de naamsbekendheid en het bestaan van Fonds 1815 en de andere militaire fondsen.

Het Steunaanvraagformulier Fonds 1815 voldoet en wordt gebruikt, de privacyregeling wordt hierbij in acht genomen. Daarmee wordt voldaan aan het bepaalde bij de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Op 24 januari 2021 overleed Jhr. mr. J.P.H. Six op 72-jarige leeftijd, oud- Districtscommissaris Regio Zuid en oud - bestuurslid op 21 mei 2021 overleed op 70-jarige leeftijd, de Heer H. Senden, oud-Districtscommissaris Regio Zuid - Oost.

Aan het begin van de Algemene Vergadering van het Fonds op de Zwaluwenberg op 19 oktober hebben voorzitter, bestuursleden en aanwezige regiocommissarissen hen herdacht door het in acht nemen van een moment stilte

Ontwikkelingen en trends

In dit hoofdstuk wordt uitgewerkt hoe de steunverlening van Fonds 1815 zich in de loop der tijd heeft ontwikkelt. Op deze wijze kan beter worden beoordeeld op welke wijze Fonds 1815 kan inspelen op veranderingen op het gebied van steunaanvragen en ondersteuning. Duidelijk waarneembaar is dat er in 2021 een toename is van het aantal ontvangen steunaanvragen.

In 2021 zijn er door Fonds 1815, 67 steunaanvragen ontvangen waarvan er 54 zijn toegewezen. Van de 13 niet gehonoreerde steunaanvragen zijn er 9 afgewezen op statutaire gronden of het ontbreken van financiële nood en er zijn 4 steunaanvragen overgenomen door een ander (militair) steunfonds.

Financiële verantwoording

Na het zeer bewogen jaar 2020 waarin we zeer fluctuerende markten hebben ervaren, besloten we onze matig defensieve strategie niet te veranderd. De aanhoudende opleving in de aandelen markt en het uitblijven van rente verhogingen gaven weliswaar enig vertrouwen in de aandelenmarkt. Maar de (post) Covid-19 periode, zonder serieuze alternatieve beleggingsinstrumenten met een passend  risicoprofiel naast de aandelen, gaf onder deze bijzondere omstandigheden geen aanleiding om grote verschuivingen te overwegen.

De sterk stijgende aandelenprijzen brachten ons percentage zakelijke waarden boven het gemiddelde van ons beoogde range. Nadat de bedrijfsresultaten goed bleken in het tweede deel van het jaar en ook de werkeloosheid sterk terugliep ontstond er iets meer vertrouwen in de bestendigheid van de koersen. Dankzij of ondanks de laag blijvende rente in Europa. In de USA begon de rente eindelijk op te lopen, overigens zonder grote schade aan de aandelenkoersen.

Ondanks deze goede ontwikkelingen bleef ons onderliggende sentiment enigszins voorzichtig. Derhalve besloten we onze vrij grote cashpositie grotendeels te handhaven en ons risicoprofiel niet te verhogen ten gunste van obligaties en/of aandelen. Slechts een post inflatie-linked obligaties en een kleine positie in een lage volatiliteit aandelenfonds is in 2021 aangeschaft. De grote cashpositie is onderhevig aan de mogelijk negatieve rente heffingen maar dat weegt niet op tegen de grotere markt consequenties bij rentestijgingen op de obligatie markten.

Het resultaat op basis van de actuele waarden geven het volgende beeld. Het overall resultaat van de gehele portefeuille was 8%. Dit was vooral te danken aan de koersstijgingen in de aandelen positie, deze leverden ruim 27% rendement op. De obligaties leverden een positief rendement van 2% vooral op basis van onze global fondsen met veel dollar gedomineerde obligaties. Het aangekochte inflatie-linked fonds droeg ook goed bij aan dit resultaat. De hogere kwaliteit Europese obligaties gaven een negatief rendement. In tegenstelling tot vorig jaar gaf de alternatieve beleggingssector met onze kleine positie in Triodos Microfinance een kleine 8% positief rendement. De liquide middelen tonen een zeer beperkt negatief resultaat dat mede beïnvloed wordt door de bank/advies kosten.

De totale balanswaarde is afgenomen met € 12.332 tot € 4.686.410. De effecten worden op de balanswaarden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of de lagere beurswaarde, ten tijde van het afsluiten van de jaarverslag. Het gemiddelde rendement op basis van de balanswaarde wordt bepaald door rente-, dividend inkomsten en gerealiseerde koersresultaten. Deze componenten zijn al jaren vrij laag, met uitzondering van 2019 bij de verkoop van een deel van de aandelen. Derhalve is dit resultaat over 2021 weer vrij laag namelijk 2%.

BALANS PER 31 DECEMBER 2021 (na resultaatverdeling / afgerond in hele € 's)
ACTIVA		2021 (€)				2020 (€)
Effecten				2.139.873				1.851.446
Voorschotten
Verstrekt		42.442				48.432
voorziening		- 6.366				- 7.265
				36.076				41.167
Vlottende activa
Vorderingen en overlopende posten				3.630				4.295
Liquide middelen				2.494.499				2.789.502
Totaal				4.674.078				4.686.410
PASSIVA		2021 (€)				2020 (€)
Vermogen
Kapitaal		749.931				749.931
Bestemmingsreserver
Toekomstige uitkeringen		3.739.584				3.749.384
				4.489.515				4.499.315
Schulden(kort)
Rekening crt fondsen		169.909				169.120
Overige		14.654				17.976
				184.563				187.095
Totaal				4.674.078				4.686.410

RESULTAAT over 2021 (afgerond in hele € 's )
BATEN		2021 (€)				2020 (€)
Inkomsten uit beleggingen		102.627				46.516
Bewaarloon		- 14.693				- 9.895
Totaal				87.934				36.621
Financiële baten				- 5.801				- 317
Overige baten				11.887				8.232
Totaal Baten				94.020				44.536
LASTEN		2021 (€)				2020 (€)
Personeelskosten		26.699				24.049
Overige uitvoeringskosten:		11.700				13.451
Periodieke toelagen		0				0
Giften		63.680				36.255
Mutatie voorziening
verstrekte voorschotten		1.548				1.066
Financiële lasten		3.289				1.429
Totaal lasten				103.820				76.250
Toegevoegd (onttrokken) aan bestemmingsreserve toekomstige uitkeringen				-9.800				-31.714

Financiële controle

Het bestuur heeft Staelmeesters Accountants verzocht de jaarrekening te controleren, met welk verzoek is ingestemd.

Staelmeesters Accountants heeft verklaard:
”De in dit verslag opgenomen balans per 31 december 2021 en resultaat over 2021 zijn ontleend aan de jaarrekening 2021 van Fonds 1815”, waarbij Staelmeesters Accountants te Amsterdam op 21 april 2022 een goedkeurende controleverklaring heeft afgegeven.

De formele goedkeuring van het jaarverslag 2021 staat op de agenda van de Algemene Vergadering te houden op 7 juni 2022.