Jaarverslag 2023

Voorwoord

Tijdens het schijven van dit voorwoord is het al weer twee jaar geleden dal Oekraïne is binnengevallen door Rusland. De strijd is in een impasse geraakt waarbij het lijkt of er een klassieke conventioneel bevochten patstelling is ontstaan waarin beide strijdende partijen geen zicht hebben op het behalen van hun eigen doelstellingen. In tegenstelling tot eerdere conventionele oorlogen wordt nu intensief gebruik gemaakt van moderne technieken zoals drones, maar ook op het gebied van psychologische oorlogvoering met fenomenen als nepnieuws, deepfake en het gebruik van kunstmatige intelligentie. Deze laatste ontwikkeling maakt het voor buitenstaanders moeilijk om de waarheid te achterhalen. Diplomatiek inspanningen leiden niet tot resultaten en een oplossing is ver buiten beeld.

Begin oktober laaide een lang sluimerend conflict op toen een extreem gewelddadige aanval op lsraël leidde tot een oorlog in de Gazastrook en grote spanningen in de regio. Ook hier is een oplossing ver buiten beeld. Beide conflicten veroorzaken bovendien onrust en spanningen in ons eigen land. De vrede die decennialang zo vanzelfsprekend leek, is dat niet meer. Daarbij komen de zorgen over de eigen toekomst en die van de volgende generaties. Klimaalverandering, de internationale veiligheid, migratie en het gebrek aan zichtbare efectieve aanpak van al die problemen maakt dat het vertrouwen in de overheid laag is. De uitslag van de landelijke verkiezingen weerspiegelt dat breed gedragen gevoel.

Dit wat kort-door-de-bocht en vooral negatieve overzicht van 2023 laat zien dat de wereld om ons heen volop in beweging is. Dit laat onverlet dat de Nederlandse economie overeind is gebleven en dat de gevolgen voor individuale huishoudens binnen de perken zijn gebleven. lk neem deze passage bewust op om de activiteiten van Fonds 1815- ook vele jaren na nu - in het juiste tijdsbeeld te kunnen plaatsen. Bovendien is het een mooie traditie dat de voorzitter tijdens de Algemene Vergadering voorleest uit het jaarverslag van 100 jaar geleden en zo heeft mijn verre opvolger een mooie passage om te gebruiken.

De daling van het aantal steunaanvragen van 63 in 2022 naar 38 in het verslagjaar lijkt te onderschrijven dat minder behoelte bestaat aan steun, maar het is echt nog te vroeg voor die conclusie. Het enorme aantal vacatures binnen de krijgsmacht, dat zich vooral voordoet in de lagere militaire functies, lijkt een mogelijke reden van de daling. Een andere reden zou kunnen liggen in de proactieve aanpak die Defensie heett ontwikkeld om de schuldenproblematiek te beheersen; juist omdat het bespreekbaar is gemaakt wordt voorkomen dat schulden uit de hand lopen en kunnen deze worden bestreden voordat een steunaanvraag nodig is. Hoe dan ook, er is in 2023 sprake van een forse daling van het aantal aanvragen dat via Bedrijfsmaatschappelijk Werk Defensie is binnengekomen. We zullen nauwlettend volgen of die daling zich in 2024 voortzet.

Teleurstellend is dat geen enkele steunaanvraag via ons netwerk van districtsfunctionarissen is binnengekomen. Voor mij is dat een goede aanleiding om met de voorzitters van de regio's aan tafel te gaan zitten en te bezien hoe wij dit belangrijke netwerk beter kunnen inzetten en gebruiken. Mijn bezoek aan regia Oost op 27 februari maakte duidelijk dat de rol van dit netwerk zeker niet is uitgespeeld en dat het uitdragen van doelstellingen en werkwijze van Fonds 1815 van groot belang is voor haar naamsbekendheid en bestaansrecht. Werk aan de winkel dus.

Financieel gezien was 2023 een goed jaar; het vermogen is licht gegroeid. Een deel daarvan is toe te schrijven aan de ovemame van de tegoeden van de Stichting Eereschuld en Dankbaarheid, maar een zorgvuldig beheer van het vermogen heeft zeker bijgedragen aan het resultaat. Beide penningmeesters verdienen dan ook aile lof, want hun adviezen en keuzes maken het mogelijk dat we ons waardevolle werk nog heel lang zullen kunnen volhouden.

Vorig jaar schreef ik dat ik een bezoek had gebracht aan hel Leger des Heils in Den Haag met het doel om te zien of we iets konden betekenen voor de moeilijk te bereiken groep dakloze veteranen waarvan er ten minste vijf in Den Haag rondzwerven. lk ben verheugd nu te kunnen meedelen dat een van die groep inmiddels huisvesting heeft gekregen en de weg terug lijkt te kunnen vinden. Dat resultaat was niet mogelijk geweest zonder de samenwerking met de voorzitter van het Karel Doorman Fonds, die de begeleiding met veel voortvarendheid heeft opgepakt. Onze regelmatige contacten binnen de Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF) leiden tot korte lijnen en groot onderling vertrouwen. Veel steunaanvragen worden gezamenlijk aangepakt en soms financieel gedeeld. Zo zijn we nog beter in staat onze doelstellingen te realiseren.

In mijn voorwoord bij het jaarverslag 2019 berichte ik u dat ik zelf de begeleiding van een veteraan in mijn dorp ter hand had genomen, nadat ik het verzoek kreeg hem te helpen door een huisuitzetting te voorkomen. Zijn steunaanvraag is door de kleine commissie gehonoreerd. Hij hoelde zijn huis niet te verlaten en zoals ik in mijn voorwoord bij het jaarverslag 2021 meldde, heelt hij adequate zorg gekregen bij een van de aangesloten partijen van Landelijk Zorgsysteem Veteranen.

Toen meldde ik ook dat de eerste stappen warden gezet naar een nieuwe been en daarmee een volledige terugkeer in de maatschappij. Nu kan ik de begeleiding stoppen omdat hij een volwaardige baan heeft gevonden waar zijn inzet zeer wordt gewaardeerd en zijn kennis en ervaring als veteraan worden erkend. lk meld dat ook omdat deze casus perfect illustreert dat het traject van bewustzijn van problematiek naar herstel en volledige re-integratie in de maatschappij langdurig is en veel begeleiding van verschillende disciplines vraagt. lk ben er trots op dat ik daar een bescheiden bijdrage aan heb mogen leveren.

Tijdens de Algemene Vergadering op 6 juni heeft onze voormalige administrateur, ritmeester b.d. Wil Schutrups, het Ereteken voor Verdienste in goud, als toegekend door de minister van Defensie, opgespeld gekregen. Hij kreeg deze hoge onderscheiding wegens de voortreffelijke wijze waarop hij zijn functie gedurende vijftien jaar heeft vervuld. Door zijn inzet, die ver uitging boven wat van hem mocht worden verwacht, heeft hij de steunverlening aan honderden (oud-) militairen van alle krijgsmachtdelen tot een goed einde gebracht. Hoewel zijn afscheid definitief leek te zijn, is hij weer actief op hat kantoor in Amsterdam omdat zijn opvolger zijn contract niet heeft verlengd. Hij heelt zijn werkzaamheden tijdelijk weer opgepakt en begeleidt zijn opvolger. lnmiddels is namelijk mevrouw Betty Quick aangetreden als Coördinator Stichting Fonds 1815 en Stichting Gezamenlijke Militaire Fondsen, een nieuwe functiebenaming die meer recht doet aan de werkzaamheden. Wij wensen Betty veel succes en plezier op haar nieuwe werkplek.

Na meer dan 200 jaar is Fonds 1815 nog steeds een laatste strohalm voor een groep (oud) militairen die steun verdienen. Laten we er gezamenlijk voor zorgen dat ze ons weten te vinden en dat we dat mooie werk nag jaren kunnen voortzetten. lk dank u allen voor uw inzet voor ons fonds.

Voorzitter Fonds 1815
Lex Oostendorp
Luitenant-generaal b.d.

Activiteiten in 2023

Het bestuur vergaderde onder leiding ven de voorzitter op 10 januari, 15 maart, 5 september en 15 november in het Stadsarchief "De Bazel" in Amsterdam.

Het Koninklijk Besluit no.96 van 11 november 1815 bepaalt dat de gemeente Amsterdam Fonds 1815 zonder kosten een onderkomen ter beschikking stelt. Dat heeft zij sinds de oprichting gedaan. Fonds 1815 is de gemeente Amsterdam daarvoor zeer erkentelijk.

De 204e Algemene Vergadering van Fonds 1815 vond op 6 juni plaats op de "Zwaluwenberg" te Hilversum. Naast de voorzitter waren zeven bestuursleden, en de teruggetreden administrateur met diens opvolger (notulist) aanwezig. De vier dislricten Noord, Noord-West, Oost, en West waren vertegenwoordigd; twee districten, Zuid en Zuid-Oost, mankeerden. Kanttekening: De belangstelling voor de Algemene Vergadering loopt terug.

Op 11 mei 2023 narnen voorzitter en bestuursleden afscheid van adminislrateur W.B. Schutrups met een informeel diner in Fort H te Muiden.

Tijdens de Algemene Vergadering sprak de voorzitter in de meest lovende bewoordingen tot de voormalige administrateur, de ritmeester b.d. W.B. Schutrups, en bedankte hem voor de voortreffelijke wijze waarop hij de functie: het secretariaat en de administratie van Fonds 1815, gedurende 15 jaar met buitengewone inzet heeft vervuld.

Gastspreker brigadegeneraal-arts mevrouw M.Y. Molenaar gal aansluitend aan de Algemene Vergadering een presentatie over haar werkzaamheden als lnspecteur Militaire Gezondheidszorg binnen Defensie.

Namens de Minister van Defensie, drs. K.H. Ollongren, mocht luitenant-generaal b.d. A.C. Oostendorp, voorzittervan de Gezamenlijke Militaire Fondsen en van Fonds 1815, het Ereteken voor Verdienste in goud uitreiken aan de vertrekkende administrateur, de heer W.B. Schutrups, ritmeester b.d.

Het totaal aantal aanvragen om financiele steun is gedaald van 63 in 2022 naar 38 in het verslagjaar.

De herkomst en het aantal van de steunaanvragen:

• Regionale Districtscommissies 0; 7 in het jaar 2022.
• Bedrijfsmaalschappelijk Werk De!ensie: 7; 24 het jaar daarvoor.
• Nederlands Veteranen lnstituut: 21; 26 in 2022.
• Andere militaire steunfondsen: 3 tegen 1.
• Overige: ABP, MRC en Gemeenten 7 tegen 5 het jaar ervoor

Mogelijke oorzaken van de terugloop: een geringere behoefte aan steun, het enorme aantal vacatures in de lagere militaire functies en de proactieve aanpak van Defensie om de schuldenproblematiek te beheersen. In ieder geval is de enorme daling van de aanvragen vanuit BMW Defensie te verklaren door de vele vacatures bij en proactieve aanpak van Defensie.

Vier van de vijl afgewezen steunaanvragen werden op statutaire gronden en/of afwezigheid van financiële nood niet gehonoreerd; de vijfde aanvraag werd ingetrokken.

De voorzitter - tevens in zijn functie van voorzitter van de Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF) - leidde de vier vergaderingen van het Fonds 1815, de Algemene Vergadering en de twee afzonderlijke vergaderingen van de GMF.

Voorzitter bezocht ondermeer de regio Oost in februari, de Fondsendag Defensie in juni en de lokale Veteranendag in december. Voorts pleegde hij overleg met de voorzitter van de Prins Bernhard Stichting, met de KM-fondsen, een drietal malen met het Leger des Heils, vijfmaal met Fonds 1815, tweemaal met het GMF en tevens met de nieuwe vertegenwoordiger Schuldenproblamatiek Defensie.

Vicevoorzitter en eerste penningmeester vormen samen met de medisch adviseur de "kleine commissie". Binnenkomende steunaanvragen worden door de coördinerend administrateur direct doorgezet naar deze commissie, die regelmatig digitaal communiceert, aile aanvragen beoordeelt aan de hand van de daartoe gestelde richtlijnen, zo snel mogelijk tot een zorgvuldig besluit komt en vervolgens rapporteert aan voorzitter en bestuur. Het steunaanvraagformulier Fonds 1815 voldoet en worde gebruikt; de privacyregeling wordt hierbij in acht genomen. Daarmee wordt voldaan aan het bepaalde bij de Algemene Verordening Gegevensbescherming.

lntrospectie binnen het bestuur, de districten en de regio's, over de rol en wijze van optreden van ons netwerk is noodzakelijk om de doelstellingen van het Fonds, zijn werkwijze en bereikbaarheid verder uit te dragen en zodoende de naamsbekendheid te vergroten.

De samenwerking en het regelmatige contact binnen de Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF) leiden tot groot onderling vertrouwen, waardoor veel steunaanvragen gezamenlijk worden aangepakt en soms financieel worden gedeeld.

Na de overdracht van de werkzaamheden, verbonden aan de functie "administrataur Fonds 1815" op 31 december 2022, bezette de heer R.J.J. van den Pas het secretariaat ten kantore in '"De Bazel".

Onbekendheid met organisatie-en taakwijzigingen binnen de gemeente Amsterdam leidde tot langdurige ontoegankelijkheid tot en opheffen van het account van het Fonds, gemis aan pc en laptop, hetgeen voor de voorzitter aanleiding was voor een schrilftlijk verzoek aan de Chef Kabinet van de burgemeester om steun en correctie.

Op 1 november gaf administraleur R.J.J. van den Pas aan af te zien van verlenging van zijn arbeidsovereenkomst. Dit was het begin van een moeilijke periode door verminderde bereikbaarheid.

Oucl-administrateur W.B. Schutrups toonde zich bereid tijdelijk terug te keren, zijn werkzaamheden weer op te pakken, en vanuit huisadres of op het kantoor een mogelijke opvolger in te werken. Bestuursleden assisteerden bij de verdere behandeling van steunaanvragen en financiële afdoening.

In december (28-12-2023) werd een nieuwe functiebenaming en taakomschlijving van de aan te stellen Coördinator "Stichting Fonds 1815 en Stichting Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF)" geconcipieerd en van kracht.

In de persoon van mevrouw B. Quick werd een capabele kandidate gevonden voor deze functie, waardoor de bereikbaarheid en steunverlening van Fonds 1815 en Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF) gegarandeerd blijft.

Koninklijke onderscheidingen: niet van toepassing in dit verslagjaar.

Ontwikkelingen en trends

In dit hoofdstuk wordt uitgewerkt hoe de steunverlening van Fonds 1815 zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld. Op deze wijze kan beter worden beoordeeld op welke wijze Fonds 1815 kan inspelen op bijvoorbeeld veranderingen op het gebied van steunaanvragen en ondersteuning.

In 2023 zijn er door Fonds 1815, 38 steunaanvragen ontvangen waarvan er 33 zijn toegewezen. Van de 5 niet gehonoreerde steunaanvragen zijn er 4 afgewezen op statutaire gronden of het ontbreken van financiële nood en er is 1 steunaanvragen door de aanvrager ingetrokken.

Voor meer informatie: overzicht 5 jaar steunverlening

Financiële verantwoording

Het jaar 2023 kenmerkte zich door wisselende resultaten in de obligatie markten terwijl er in de westerse aandelen markten goede resultaten werden geboekt. Vooral de Amerikaanse en Europese aandelen markten hebben redelijke goede resultaten in de portefeuille laten zien. Helaas heeft de overigens beperkte positie in Aziatische en andere opkomende aandelenmarkten een kleine negatieve bijdrage geleverd. De obligatie markten lieten, na een gestage rentestijging en navenante waarde daling, in de laatste maanden van het jaar toch postieve resultaten zien. Zowel de hogere risico categorie als ook de kortere looptijden gaven de beste performance.

De onzekere ontwikkelingen rond Oekraïne en de onduidelijke rente vooruitzichten gaven Fonds 1815 geen aanleiding om de matig defensieve strategie te wijzigen. Fonds 1815 hield het aandelen percentage ongeveer gelijk en bouwde aan het einde van het jaar de obligatie portefeuille iets uit in vooral de kortere looptijden. De voorkeur voor hoogwaardige debiteuren en kortere looptijden leverde een iets lager rendement op maar gaf grotere zekerheid en minder volatiliteit. De naar verhouding vrij grote positie liquiditeiten legde druk op het totale rendement.

Het resultaat op basis van de actuels waarden gaf het volgende beeld. Het overall resultaat van de gehele portefeuille was 5,5 %. Het resultaat van de aandelen was een kleine 13% ondanks de negatieve resultaten van de positie in Aziatische opkomende markten. De hoogwaardige portefeuille obligaties leverden 4,5% op. De positie liquiditeiten leverde minder dan 1% op.

De vermogenswaarde is met € 43.568 toegenomen tot € 4.544.033. De e!fecten worden op de balanswaarde gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of de lagere beurskoers, ten tijde van het afsluiten van de jaarrekening. Het gemiddelde rendement op basis van de balanswaarde wordt bepaald door de rente- en dividendinkomstan en de gerealiseerde koerswinsten. Deze componenten zijn vaak vrij laag met uitzondering van jaren waarblij er verkopen plaatshebben in historisch hogere markten. Het resultaat over 2023 is 2,6%.

BALANS PER 31 DECEMBER 2023 (na resultaatverdeling / afgerond in hele € 's)
ACTIVA		2023 (€)				2022 (€)
Effecten				2.825.115				2.586.778
Voorschotten
Verstrekt		16.167				33.405
voorziening		- 2.425				- 5.011
				13.742				28.394
Vlottende activa
Vorderingen en overlopende posten				10.832				5.661
Liquide middelen				1.877.680				2.058.633
Totaal				4.727.369				4.679.466
PASSIVA		2023 (€)				2022 (€)
Vermogen
Kapitaal		749.931				749.931
Bestemmingsreserver
Toekomstige uitkeringen		3.794.102				3.750.534
				4.544.033				4.500.465
Schulden(kort)
Rekening crt fondsen		169.866				165.562
Overige		13.470				13.419
				183.336				179.001
Totaal				4.727.369				4.679.468

RESULTAAT over 2023 (afgerond in hele € 's )
BATEN		2023 (€)				2022 (€)
Inkomsten uit beleggingen		103.816				- 14.730
Bewaarloon		0				- 15.044
Totaal				103.816				- 29.774
Financiële baten				16.038				- 5.617
Overige baten				7.118				139.902
Totaal Baten				126.972				104.511
LASTEN		2023 (€)				2022 (€)
Personeelskosten		24.531				23.483
Overige uitvoeringskosten:		15.699				12.644
Periodieke toelagen		0				0
Giften		41.476				56.588
Mutatie voorziening
verstrekte voorschotten		- 2.586				- 756
Financiële lasten		4.284				1.602
Totaal lasten				83.404				93.561
Toegevoegd (onttrokken) aan bestemmingsreserve toekomstige uitkeringen				43.568				10.950

Financiële controle

Het bestuur heeft Staelenhoef Accountants verzocht de jaarrekening te controleren, met welk verzoek is ingestemd.

Staelenhoef Accountants heeft verklaard:
”De in dit verslag opgenomen balans per 31 december 2023 en resultaat over 2023 zijn ontleend aan de jaarrekening 2023 van Fonds 1815”, waarbij Staelenhoef Accountants te Schiphol-Rijk op 30 april 2024 een goedkeurende controleverklaring heeft afgegeven.

De formele goedkeuring van het jaarverslag 2023 staat op de agenda van de Algemene Vergadering te houden op 12 juni 2024.